Dla pacjenta

Opieka długoterminowa

Świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej

W ramach opieki długoterminowej pacjent może skorzystać ze świadczeń zdrowotnych  realizowanych w zakładach stacjonarnych lub w warunkach domowych.

Świadczenia realizowane w warunkach stacjonarnych

Zadaniem zakładu opiekuńczo-leczniczego jest okresowe objęcie całodobową pielęgnacją oraz kontynuacja leczenia:

• przewlekle chorych,
• osób, które przebyły leczenie szpitalne i mają ukończony proces diagnozowania, leczenia operacyjnego lub intensywnego leczenia zachowawczego, a nie wymagają już dalszej hospitalizacji w oddziale szpitalnym, które ze względu na:

• stan zdrowia i niesprawność fizyczną,
• brak samodzielności w samoopiece i samopielęgnacji,
• konieczność stałej kontroli lekarskiej,
• potrzebę profesjonalnej pielęgnacji,
• rehabilitację,

powinny przebywać w zakładzie opiekuńczo-leczniczym i które w ocenie karty oceny świadczeniobiorcy – skalą poziomu zapotrzebowania na opiekę osób trzecich (opartą na skali Barthel) – uzyskały 40 punktów lub mniej.

Skala Barthel – skala, która pozwala na ocenę chorego pod względem jego zapotrzebowania na opiekę innych osób. Bierze się w niej pod uwagę między innymi czynności życia codziennego (spożywanie posiłków, poruszanie się, siadanie, ubieranie się i rozbieranie, utrzymanie higieny osobistej, korzystanie z toalety, kontrolowanie czynności fizjologicznych).

NFZ finansuje świadczenia zdrowotne w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, natomiast pacjent ponosi koszty wyżywienia i zakwaterowania. Sposób i tryb kierowania osób do zakładu opiekuńczo-leczniczego oraz zasady ustalania odpłatności za pobyt w tych zakładach określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 czerwca 2012 r. w sprawie kierowania do zakładów opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych (Dz. U. 2012, poz. 731).

Pacjent objęty opieką w zakładzie opiekuńczo-leczniczym ma zapewnione niezbędne leki, przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze (np. pieluchomajtki), badania diagnostyczne, żywienie dojelitowe i pozajelitowe

Chorzy z niewydolnością oddechową, którzy wymagają stosowania ciągłej terapii oddechowej przy pomocy respiratora, lecz nie wymagają hospitalizacji w oddziałach intensywnej terapii, mogą zostać zakwalifikowani do leczenia w zakładzie opiekuńczo-leczniczym dla osób wentylowanych mechanicznie.

Pacjent objęty świadczeniami w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, za zgodą lekarza, może uzyskać przepustkę. Na czas jej trwania świadczeniodawca powinien zaopatrzyć pacjenta w niezbędne leki, wyroby medyczne i środki pomocnicze. Łączny czas pobytu chorego na przepustkach nie powinien być dłuższy niż 10% czasu pobytu w zakładzie danego świadczeniodawcy w danym roku.

W przypadku gdy w trakcie pobytu w zakładzie pacjent zostanie skierowany i przyjęty do leczenia szpitalnego, po jego wypisaniu ze szpitala nie jest konieczne ponowne składanie wniosku o przyjęcie do zakładu.
Zakład opiekuńczo-leczniczy nie jest domem pomocy społecznej. Zakłady te przeznaczone są dla osób mających określone problemy zdrowotne. Nie mogą więc trafiać tam ubezpieczeni, kwalifikujący się do domów pomocy społecznej lub u których jedynym wskazaniem do objęcia opieką jest trudna sytuacja socjalna.

Świadczenia realizowane w warunkach domowych

Obłożnie chorzy z niewydolnością oddechową, którzy nie wymagają pobytu w zakładach opieki całodobowej, ale wymagają stosowania respiratora mogą skorzystać z domowej opieki nad pacjentami wentylowanymi mechanicznie.

Terapią oddechową przy pomocy respiratora, w warunkach domowych, mogą być objęci pacjenci z udokumentowanym zakończonym leczeniem przyczynowym, w pełni zdiagnozowani (u których wykonano wszelkie niezbędne badania diagnostyczne, uzasadniające rozpoznanie i potwierdzające niemożność stosowania innej formy terapii niż wentylacja mechaniczna), którzy mają zapewnione odpowiednie warunki domowe i przeszkoloną rodzinę (opiekunów prawnych) w zakresie pielęgnacji, obsługi aparatury medycznej oraz udzielania pierwszej pomocy tak, aby podczas stosowania terapii mogło być zapewnione bezpieczeństwo chorego. 

Do obowiązków zespołu długoterminowej opieki domowej należy:

• wyposażenie pacjentów w niezbędny sprzęt medyczny,
• stworzenie pacjentom i ich opiekunom poczucia bezpieczeństwa przez zabezpieczenie dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej przez 24 godziny na dobę we wszystkie dni tygodnia.

Pielęgniarska opieka długoterminowa to opieka nad obłożnie i przewlekle chorymi przebywającymi w domu. Pacjenci objęci taką opieką nie wymagają leczenia w warunkach stacjonarnych, jednak ze względu na istniejące problemy zdrowotne wymagają systematycznej i intensywnej domowej opieki pielęgniarskiej, realizowanej we współpracy z lekarzem POZ.

Do pielęgniarskiej opieki długoterminowej domowej mogą być zakwalifikowani pacjenci, którzy w ocenie opartej na skali Barthel otrzymali 40 punktów lub mniej i nie zostali objęci opieką przez hospicjum domowe, inny stacjonarny zakład opiekuńczy udzielający świadczeń gwarantowanych, domową opieką dla pacjentów wentylowanych mechanicznie i nie są w ostrej fazie choroby psychicznej.

Świadczenia udzielane są na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, do którego dołącza się kartę oceny pacjenta do objęcia pielęgniarską opieką długoterminową domową. Na pierwszej wizycie w domu chorego, pielęgniarka dokonuje oceny stanu pacjenta skalą Barthel oraz ustala plan opieki. O rozpoznanych problemach pielęgnacyjnych i ustalonym planie opieki, pielęgniarka informuje pacjenta oraz jego rodzinę lub opiekunów. Pielęgniarki ma obowiązek odbywać nie mniej niż 4 wizyty w tygodniu. Czas objęcia chorego opieką długoterminową zależy od stanu zdrowia pacjenta.

Należy pamiętać, że środki higieniczne i opatrunkowe, leki i inne wyroby medyczne zlecone przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego zapewnia rodzina pacjenta (lub jego opiekun).

Opieka paliatywna i hospicyjna

Świadczenia opieki paliatywnej i hospicyjnej to wszechstronna, całościowa opieka i leczenie objawowe pacjentów chorujących na nieuleczalne, niepoddające się leczeniu przyczynowemu, postępujące, ograniczające życie choroby. Opieka ta jest ukierunkowana na poprawę jakości życia chorego i jego bliskich, ma na celu zapobieganie bólowi i innym objawom somatycznym oraz ich uśmierzanie, łagodzenie cierpień psychicznych, duchowych i socjalnych.

Świadczenia w opiece paliatywnej i hospicyjnej udzielane są w warunkach:

• stacjonarnych – w oddziale medycyny paliatywnej oraz hospicjum stacjonarnym;
• domowych – w hospicjum domowym;
• ambulatoryjnych – w poradni medycyny paliatywnej.

Świadczenia zdrowotne w opiece paliatywnej udzielane są, w zależności od potrzeb, przez wielodyscyplinarny zespół osób przygotowanych do opieki nad nieuleczalnie chorym w  terminalnej fazie choroby. W skład takiego zespołu wchodzą lekarze, pielęgniarki, fizjoterapeuci, psycholog.

Do objęcia opieką paliatywną i hospicyjną konieczne jest skierowanie lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

Świadczenia gwarantowane realizowane w hospicjum stacjonarnym obejmują:

• świadczenia opieki zdrowotnej udzielane przez lekarzy;
• świadczenia opieki zdrowotnej udzielane przez pielęgniarki;
• leczenie farmakologiczne;
• leczenie bólu zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (drabina analgetyczna);
• leczenie innych objawów somatycznych;
• opiekę psychologiczną nad świadczeniobiorcą i jego rodziną;
• rehabilitację;
• zapobieganie powikłaniom;
• badania zlecone przez lekarza zatrudnionego w hospicjum stacjonarnym lub oddziale medycyny paliatywnej;
• zaopatrzenie w wyroby medyczne konieczne do wykonania świadczenia gwarantowanego w hospicjum stacjonarnym lub w oddziale medycyny paliatywnej;
• opiekę wyręczającą obejmującą przyjmowanie świadczeniobiorców do hospicjum stacjonarnego lub oddziału medycyny paliatywnej na okres nie dłuższy niż 10 dni.

W hospicjum domowym pacjentom objętym opieką przysługują:

• porady lekarskie w zależności od potrzeb, nie rzadziej niż dwa razy w miesiącu,
• wizyty pielęgniarskie w zależności od potrzeb, nie rzadziej niż dwa razy w tygodniu,
• wizyty pozostałego personelu (psycholog, fizjoterapeuta) ustalane indywidualnie przez lekarza sprawującego opiekę, w zależności od potrzeb pacjenta.

W poradni medycyny paliatywnej sprawowana jest opieka nad chorymi, których stan ogólny jest stabilny i którzy mogą przybyć do poradni oraz nad chorymi, którzy ze względu na ograniczoną możliwość poruszania się wymagają wizyt domowych. Chorzy mogą skorzystać z porady lub wizyty w domu pacjenta nie więcej niż dwa razy w tygodniu.

ARCHIWUM